Planetang parang Mundo abot-kamay lang

CAPE CANAVERAL, Fla. – Ang mga planetang kahalintulad ng Mundo ay maaring malapit lang sa atin at mas marami ito higit sa ating alam.

Thirteen light-years o katumbas ng 77 trilyon milya ang layo ng isang planetang katulad sa ating Mundo, batay ito sa pag-aaral ng mga astronomo ng Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.

Kung papaliitin ang buong Milky Way Galaxy at gawing kasinglaki lamang ng US, ang magiging distansya lang ng Mundo sa planeta ay halos kasinghaba lang ng New York’s Central Park, ani ni Courtney Dressing, ng Pamantasan ng Harvard.

Napakalapit lang nito sa Mundo at kung tutuusin kaya itong lakbayin ang mga nilalang nakatira duon at maari nila tayong puntahan, dagdag pa ni Dressing.

Ang ating solar system ay 4.5 bilyon taon na ang edad. Samantala ang iba ay may 12 bilyon taon na, kaya, malaki ang posibilidad mayroon planeta katulad sa ating daigdig. #30

ANG ALAMAT NG HAGDAN-HAGDANG PALAYAN -Ang Hagdan ni Bathala

Kuha ni Jonathan Velasco

Noong unang panahon, ang mga naninirahan sa mga bulubundukin ng Pilipinas ay biniyayaan ng masaganang buhay ni Bathala. Ngunit, lumipas ng maraming taon, unti-unting nakalimot ang mga tao at linapastangan ang kanyang mga linikha.

Nagtampo si Bathala sa mga tao, makalipas ng ilang taon di nakatiis at nagalit. Lumapit ito kay Kabunian, isang anitong nakatira sa bulubundukin at inutusan parusahan niya ang mga tao. Ngunit, tumanggi si Kabunian at nagmakaawa siya na bigyan pa ang mga tao ng pagkakataon.

Naawa ang Bathala dahil minamahal ni Kabunian ang mga taga-lupa at sinabihan si Kabunian na maghanap ito na isang tao na may mabuting puso at may takot sa diyos upang di niya lilipulin ang sangkatauhan. Malugod na tinanggap ni Kabunian ang hamon ng Bathala.

Nagtungo si Kabunian sa isang mag-asawang nakatira sa Bundok Pulog, pinakamataas na bundok sa buong lupalop. Si Wigan ay isang mabait na magsasaka, kasama niya ang asawang si  Bugan. Di sila nasisilaw sa kayamanan at piniling mabuhay ng tahimik sa paanan ng bundok.

Kuha ni James Bertuso

Nagpakita si Kabunian kay Wigan, ipinaalam nito na galit si Bathala sa mga tao at sinabihan umakyat sa Bundok Pulog upang mag-alay kay Bathala. Nag-isip si Wigan kung paano niya akyatin ang matarik na bundok dahil wala pang taong nakagawa nito.    

Habang nag-iisip si Wigan, napansin niya ang hagdanan ng kanilang balay patungo sa tuktok ng kanilang bubungan. Gumawa ng plano si Wigan upang makabuo ng pormang hagdanan paakyat ng bundok at linakihan ito para naman kay Kabunian.

Nawawalan na ng pasensiya si Bathala sa mga tao at binalaan niya si Kabunian. Muling nagmakaawa si Kabunian na bigyan pa siya ng kaunting panahon. Makalipas ng ilang taon, habang gumagawa ni Wigan ng hagdan sa bundok, biglang nagkaroon ng digmaan sa lupa.

Nagalit si Bathala at linipol niya ang sangkatauhan sa pamamagitan ng malaking baha.Kahit patuloy ang malakas na buhos na ulan, patuloy pa rin si Wigan na gumawa ng hagdan. Dahil sobrang taas ang bundok, hindi pa inabot ito ng tubig

Sa wakas, inabot ni Wigan ang tuktok ng bundok at agad na nagsindi ng apoy upang mag-alay kay Bathala. Nagmakaawa si Wigan na tigilan na ang baha. Pinakinggan siya ng Bathala at nagpakita siya kay Wigan at sinabing bigyan pa niya ang sangkatauhan ng isa pang tsansa.

Kuha ni Loraine Ricaborda

Dahil dito, katuwang na ni Wigan ang mga nakaligtas na tao upang gumawa pa ng maraming hagdan. Sa tulong na rin ni Kabunian, gumawa sila ng maraming hagdan at pagdaan ng maraming taon, tumubo ng mga palay at iba pang halaman upang may makain ng mga tao.

Dito nabuo ang mga Hagdan-Hagdan Palayan sa Mt Province. Hanggang ngayon, napanatili ng mga tao sa Ifugao ang ganda ng hagdan dahil sa pagmamahal sa Maykapal. Ayon sa iba, ginamit daw ni Bathala ang hagdan-hagdang palayan upang bumaba sa lupa at makihalubilo sa mga tao. #30

Kwento ni Erlinda Bot-og, 69-anyos na lola isang magsasaka at gabay ng mga turista sa Bomod -ok falls, Sagada, Mt Province.